تغییر شکل استخوان

یکی از مشکلاتی که درصد زیادی از افراد مسن و برخی از جوانان را درگیر به خود کرده تغییر شکل استخوان و مفاصل بدن می باشد. کاملا بدیهی است که  این تغییرات تاثیر سوء در فرم بدنی  واندام فرد می گذارد ، اما سوال اینجاست که چه عواملی موجب این تغییرات در ساختاری بدنی افراد می گردد و چرا افراد مسن بیشتر به این عارضه دچار می شوند؟

علت بیماری تغییر شکل استخوان

بیماری استخوانی چیست

علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست، اما پزشکان بر این باورند که برخی از  عوامل میزان بروز این بیماری را افزایش می دهند، این موارد شامل:

ژنتیک

در صورتی که یکی از نزدیکان به این بیماری دچار باشد، حدود 25 الی 45 درصد میزان مبتلا شدن افراد دیگر در آن خانواده افزایش پیدا می کند.

سن

به ندرت دیده شده است که این بیماری در افراد زیر 40 سال ایجاد شود، بنابراین می توان نتیجه گرفت با افزایش سن میزان رخ دادن بیماری افزایش پیدا می کند.

عوامل محیطی

طی تحقیقات صورت گرفته قرار گرفتن در برخی از شرایط محیطی، در ایجاد این بیماری نقش دارند. البته که این موضوع هنور خیلی ثابت نشده است و تنها در حد گمانه زنی می باشد.

آنچه که مسلم است این می باشد که این بیماری به دلیل اختلال ترمیم و بازسازی در استخوان رخ می دهد. در حالت نرمال استئو کلاست ها شروع به شکستن استخوان کرده و سپس استئوبلاست ها با همان سرعت اولیه استخوان تولید می کنند.

ولی در بیماری پاژه ، این حالت مختل می شود، به نحوی که استئوبلاست ها که سازنده استخوان تازه می باشند قادر به جبران استخوان خورده شده نبوده در نتیجه استخوان نرم و شکننده ایجاد می شود.

بنابراین بسیار مهم است که با اولین علائم برای تشخیص و درمان نزد فوق تخصص ارتوپد مراجعه نمایید.

عواملی که موجب بروز تغییر شکل استخوان می گردد چیست؟

• ارث و ژنتیک
• بالا رفتن سن و پیری
• افزایش وزن وبروز فشار به مفصل
• بالا و پایین رفتن زیاد از پله ها و مسیرهای شیب دار
• جنسیت؛ طبق تحقیقات انجام شده خانم ها بیشتر از آقایان درگیر می شوند.
• سابقه داشتن آسیب، شکستگی و عفونت های مفصلی
• فعالیت وحرکات بدنی زیاد و غیر اصولی که از تحمل مفصل بیشتر باشد.
• پوشیدن مداوم کفش های نامناسب

تغییر شکل استخوان چگونه تشخیص داده می شود؟

بیماری پاژه استخوانی

برای تشخیش در ابتدا متخصص ارتوپد سابقه پزشکی شما را بررسی می کند و یک معاینه فیزیکی انجام می دهد. سایر آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آزمایش خون

یک آزمایش خون به نام آلکالین فسفاتاز سرم، سطح آلکالین فسفاتاز (آنزیمی که در سراسر بدن یافت می شود) در استخوان را اندازه گیری می کند. هر گونه شرایط رشد استخوان یا افزایش فعالیت سلول های استخوانی، از جمله تغییر شکل پیدا کردن استخوان، باعث افزایش سطح آلکالین فسفاتاز می شود.

بیوپسی استخوان

این نمونه ‌برداری ‌ها گاهی با سوزن، فقط با استفاده از دارو های بی‌ حس‌ کننده یا با آرام‌ بخش انجام می ‌شوند و گاهی اوقات در اتاق عمل از طریق برش های کوچک انجام می شود. این که دقیقا کدام روش انتخاب شود وابسته به نظر پزشک می باشد.

اسکن استخوان

این یک آزمایش تصویربرداری است که در آن از مقدار بسیار کمی ماده رادیواکتیو به نام ردیاب تزریق شده به خون استفاده می کنند که توسط اسکنر قابل تشخیص است. این آزمایش جریان خون به استخوان و فعالیت سلولی درون استخوان را نشان می دهد.

اشعه ایکس

این آزمایش از پرتوهای انرژی الکترومغناطیسی نامرئی برای ایجاد تصاویری از بافت ها، استخوان ها و اندام ها استفاده می کند.

عوارض تغییر شکل استخوان

بیماری تغییر شکل مفصل

تغییر شکل استخوان جزو عارضه هایی می باشد که عموما برای تمامی افراد به یک شکل نمی باشد، ممکن است فردی تغییراتی بسیار واضح داشته باشد و بلعکس برای شخصی دیگر موارد جزئی باشد. به همین طریق عوارض این بیماری نیز متفاوت است.

شکستگی و بدشکلی

اولین عوارضی که فرد درگیر ان می شود مربوط به شکننده شدن استخوان ها می باشد، ضعیف شدن استخوان ها موجب می شود تا در اطراف تمامی آن ها رگ های خونی ایجاد شود و خون ریزی بیشتر برای استخوان دارای آسیب رخ می دهد.

به طور مثال، اگر استخوان های مچ پا شما دچار تغییر شکل شده باشد، با هرگونه آسیب کوچک خون ریزی بسیاری برای این استخوان رخ می دهد.

آرتروز

تغییر شکل استخوان جزو موادری است که احتمال بروز آرتروز در نواحی آسیب دیده را افزایش می دهند. دلیل این موضوع فشاری است که بر روی استخوان های مجاور وارد می شود.

مشکلات عصبی

زمانی که فرد دچار تغییر شکل استخوان ها می شود، ممکن است به اعصابی که درون استخوان قرار دارند و از انجا عبور می کنند آسیب وارد شود. به طور مثال اگر این تغییر شکل شامل بزرگ شدن استخوان باشد، رگ های اعصاب فشرده می شود و در نهایت شما علائمی مثل درد، ضعف، گزگز و … خواهید داشت.

نارسایی قلبی

در موارد شدید تر که میزان تغییر پیدا کردن استخوان ها بسیار زیاد است، ممکن است قلب شما برای پمپاژ خون به نواحی آسیب دیده بدن شما مجبور به کار بیشتر شود و فشار بیشتری را تحمل می کند. گاهی اوقات، این افزایش حجم کار می تواند منجر به نارسایی قلبی شود.

سرطان استخوان

سرطان استخوان در 1 درصد از افراد مبتلا به بیماری تغییر شکل استخوان رخ می دهد.

درمان غیر جراحی تغییر شکل استخوان

درمان تغییر شکل مفصل زانو

پس از تشخیص این بیماری، این که دقیقا از چه نوع روش درمانی برای شما استفاده شود، وابسته به علائم هایی که دارید می باشد. در برخی مواقع حتی احتیاجی نیست که شما دارویی مصرف کنید، بلکه تنها کاری که باید انجام دهید این است که به صورت مرتب نزد پزشک مراجعه کنید، تا با اشعه ایکس وضعیت شما تحت نظر باشد.

این کار به این دلیل انجام می شود تا هرگونه تغییرات در استخوان ها بررسی شود و در صورت شدت یافتن بیماری و تغییرات واضح استخوان از روش های درمانی مناسب استفاده شود.

بنابراین برای درمان این عارضه پزشک به علائمی که دارید توجه می کند، در صورت بروز علائم، پزشک ممکن است یک یا چند درمان غیر جراحی را توصیه کند که شامل موارد زیر می باشد:

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی

داروهایی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و آسپرین می توانند به تسکین درد خفیف استخوان ناشی از بیماری پاژه یا آرتریت که ممکن است با این بیماری مرتبط باشد، کمک کنند.

استفاده از دستگاه های کمکی برای تغییر شکل استخوان

اگر لگن یا پای شما تحت تأثیر این بیماری قرار گرفته است، استفاده از عصا می تواند با کاهش نیروهای عبوری از استخوان به تسکین درد کمک کند.

توصیه ما این است که اگر تغییر شکل استخوان های شما مربوط به مفاصل پا می باشد، حتما دقت داشت باشید که فشار زیادی به آن ها وارد نشود. هر گونه فشار غیر عادی به استخوان های تحت فشار می تواند وضعیت را بدتر کند.

همچنین استفاده از بریس می تواند با جلوگیری از ناهماهنگی استخوان های آسیب دیده به تسکین درد کمک کند.

جراحی برای تغییر شکل استخوان

همان طور که اشاره کردیم، این که چه روش درمانی برای شما انتخاب شود، وابسته به این است که تغییرات استخوان تا چه حد می باشد و چه علائمی در شما مشاهده می شود؛ در برخی مواقع تغییرات به حدی واضح است که زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد و لازم است که هرچه سریع تر از طریق جراحی برای درمان اقدام شود.

روش‌ های جراحی که برای درمان شکستگی ‌ها، ناهنجاری ‌ها یا آرتریت در بیماران مبتلا به بیماری پاژه استفاده می‌ شود، مشابه روش ‌هایی است که برای درمان شرایط مشابه در افراد دارای استخوان طبیعی استفاده می‌شود.

این که از چه روش جراحی برای شما استفاده شود خیلی مشخص نیست، عوامل زیادی در انتخاب نوع جراجی تاثیرگذارند. به طور مثال باید مشخص شود دلیل تغییرات شکل استخوان چه می باشد و یا اصلا این تغییرات مربوط به کدام بخش از بدن است و …

پس از بررسی های انجام شده، ممکن است جراحی شما از طریق یکی از روش های زیر انجام شود:

تثبیت داخلی

این روش زمانی استفاده می شود که تغییرات شکل استخوان مربوط به شکستگی های مختلف باشد، در تثبیت داخلی، قطعات استخوان ابتدا در تراز طبیعی خود قرار می گیرند، سپس با پیچ، سیم، پین یا صفحات فلزی متصل به خارج استخوان در جای خود نگه داشته می شوند.

استئوتومی

این جراحی موجب تسکین درد و هم تراز شدن استخوان ها می شود. عموما از این روش برای جراحی مفاصل زانو و لگن استفاده می شود. روش انجام کار به این صورت است که پزشک از قسمت های دارای مشکل از مفاصل آسیب دیده را برمی دارد و به قسمت های سالم تری از مفاصل اضافه می کند.

روشهای موثر در پیشگیری از بروز مشکلات مفصلی

• ورزش مناسب ومنظم روزانه
• انجام حرکات کششی در طول روز
• تغذیه صحیح و اصولی
• کاهش وزن
• پوشیدن کفش ها ومچ بند یا کمربند طبی مناسب
• کمتر کار کشیدن از مفاصل
• اجتناب از حمل اشیای سنگین
• اجتناب از نشستن طولانی در پشت میزو یا استفاده از رایانه
• کنترل استرس
• درمان انواع کم خونی
• مصرف حبوبات،سبزیجات و انواع ماهی و امگا3