انحراف ستون فقرات و روش درمان اسکولیوز
در حالت عادی ستون فقرات تمامی افراد دارای حالت عادی از قسمت های داخلی و خارجی می باشد، اما برای برخی از افراد چرخش ها و انحراف های غیر طبیعی ایجاد می شود و ستون فقرات به یک جهت قوس پیدا می کند؛ در این زمان گفته می شود که فرد به اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات دچار شده است. خوشبختانه درمان اسکولیوز امکان پذیر است و می توان این عارضه را درمان کرد.
در این سری از مقالات کلینیک خانه درد قصد داریم تا در مورد انحراف ستون فقرات و جراحی اصلاحی ستون فقرات صحبت کنیم. پیشنهاد می کنیم تا انتها این مطلب همراه ما باشید.
انحراف ستون فقرات یا اسکولیوز چیست؟
منظور از اسکولیوز چیست
ستون فقرات در حالت طبیعی به شکل S مانند می باشد. به این صورت است که قسمت بالایی کمر به سمت بیرون و در قسمت پایینی به صورت گود شده است. ولی در بعضی مواقع بر اثر دلایل گوناگون شکل اس مانند ستون فقرات تغییر پیدا کرده و دچار چرخش غیر طبیعی می شود. به این عارضه در علم پزشکی که حالت اس به سمت طرفین چرخش پیدا می کند، اسکولیوز یا همان انحراف در ستون فقرات گفته می شود.
این عارضه معمولا به طور همزمان هم در قسمت های توراسیک یا همان ستون فقرات سینه ای و هم در قسمت های لومبار یعنی ستون فقرات کمری رخ می دهد. این انحراف در افراد مختلف یکسان نیست و در یکی ممکن است کمتر و در دیگری شدت بیشتری داشته باشد.
انحراف ستون فقرات ممکن است در هر یک از بخش های کمر رخ دهد، گاهی این انحراف در قسمت های ابتدایی (ستون فقرات سینه ای) می باشد و گاهی مربوط به قسمت های پایین تر (ستون فقرات کمری). علاوه بر آن میزان و درجه انحراف نیز در افراد مختلف متفاوت است.
در موارد بسیار خفیف حدود 10 درجه می باشد و در موارد شدید تر بیش از 100 درجه می شود، عموما برای درمان اسکولیوز اگر انحراف کمتر از 40 درجه باشد از روش های غیر جراحی استفاده می شود؛ اما برای گزینه های شدید تر لازم است که جراحی انجام شود.
برای آشنایی بیشتر با علت، علائم، بهترین دکتر برای درمان اسکولیوز خفیف و شدید، چگونگی درمان قطعی انحراف ستون فقرات و دیگر جزئیات مربوط به این عارضه تا انتها این مطلب کلینیک خانه درد باشید.
بهتر است بدانید که این عارضه معمولا در نوجوانانی که در سن بلوغ و رشد قرار دارند، ممکن است رخ دهد. در این صورت اگر نوجوانی در دوران بلوغ به این انحراف دچار شود، به ان اسکولیوز ایدیوپاتیک گفته می شود. ولی زمانی که اسکولیوز بعد از دوران بلوغ اتفاق افتد، به ان اسکولیوز بزرگسالی گفته خواهد شد.
اگر به دنبال بهترین دکتر برای درمان اسکولیوز هستید پیشنهاد ما به شما مراجعه نزد بهترین متخصص ستون فقرات در کلینیک خانه درد است، با تماس با شماره 02126703126 می توانید مشاوره رایگان نزد ما داشته باشید.
شدت انحراف در ستون فقرات
تشخیص انواع اسکولیوز
انحراف ستون فقرات همانطور که ذکر شد، به صورتی است که ستون فقرات به طور کلی حالت طبیعی خودش را از دست می دهد. این عارضه انواع مختلفی دارد که دلیل ایجاد هر یک از ان ها نیز به نوع آن بستگی دارد. به این ترتیب انواع این انحراف به شرح زیر است:
اسکولیز شدید
- نوع رایج تری از این انحراف، مادرزادی است که افراد زیادی از بدو تولد به آن دچار هستند. به این ترتیب در انحراف ستون فقرات در کودکان شما باید از همان زمان کودکی برای درمان کودک اقدام کنید و اگر آن را پشت گوش بیندازید این امکان وجود دارد که تنها راه حل شما جراحی باشد.
- نوعی از انحراف های ستون فقرات وجود دارد که ثابت است و به ان انحراف ساختاری گفته می شود، و در بیشتر مواقع نمی توان به درمان قطعی در این باره رسید. این انحراف به دلیل نقص های مادرزادی، بیماری و یا برخی اسیب ها ممکن است در فرد رخ دهد.
اسکولیز خفیف
- یکی دیگر از انواع این انحراف به دلیل ناهنجاری های عصبی رخ می دهد. به این ترتیب به ان انحراف عصبی گفته می شود. این نوع عارضه با ایجاد تاثیر به روی ستون فقرات می تواند باعث بروز این انحراف و خارج شدن ستون فقرات از حالت طبیعی شود.
- انحراف غیر ساختاری نیز نوع دیگری است که موقتی بوده و به نوعی به آن اسکولیز خفیف گفته می شود و خوشبختانه می توان برای درمان آن اقدام کرد.
همچنین بخوانید: بهترین دکتر کمر درد در تهران کیست؟
چه کسانی در معرض ابتلا به انحراف ستون فقرات (اسکولیوز) هستند؟
انحراف ستون فقرات
همان طور که در مطالب بالا اشاره کردیم بیشترین گروه سنی که به انحراف ستون فقرات دچار می شوند نوجوانان هستند، این نوع از انجراف در سنین نوجوانی و زمانی که کودک درحال بلوغ می باشد رخ می دهد.
اسکولیوزی که پس از دروان بلوغ رخ دهد در دسته آسیب های بزرگسالی شناخته می شود. دلیل این نام گذاری ها در این می باشد که اسکولیوز رخ داده در طی دوران رشد استخوانی از نوع دیگر اسکولیوز تشخیص داده شود. اسکولیوز بزرگسالی ممکن است به خاطر درمان نشدن در دوران کودکی و نوجوانی باشد که در دوران بزرگسالی شکل گرفته است.
اما این که دقیقا چه چیزی باعث می شود تا در نوجوانی و کودکی فرد به انحراف ستون فقرات دچار شود برای تمامی افراد متفاوت است. البته موضوع دیگری که وجود دارد بارداری است.
انحراف ستون فقرات ممکن است در بارداری هم رخ دهد، به هر حال، مهم است توجه داشته باشید به خاطر ابتلای مادر به اسکولیوز، نوزاد در معرض خطر قرار نمی‌گیرد. در ادامه بیشتر در خصوص دلایل صحبت خواهیم کرد.
انواع اسکولیوز کدامند؟
درمان انواع اسکولیوز
در میان انواع اسکولیوز بزرگ ترین آن اسکولیوز ایدیوپاتیک (کژ پشتی ناشناخته) می باشد که البته علت دقیق آن هنور مشخص نشده است، اما جدا از این موضوع برای تقسیم بندی از گروه سنی استفاده می شود که به شرح زیر است:
- نوزاد: صفر تا ۳ سال
- کودک: ۴ تا ۱۰ سال
- نوجوان: ۱۱ تا ۱۸ سال
- بزرگسالان: بالای ۱۸ سال
طبق صحبت های انجمن گروه ستون فقرات، در میان انواع اسکولیوز شایه ترین آن ها در گروه نوجوانان قرار دارد. اما انواع دیگر به صورت زیر است:
اسکولیوز ایدیوپاتیک
علت این نوع هنوز مشخص نشده است، این نوع از انحراف ستون فقرات شایع ترین عارضه ای است که در میان بزرگسالان دیده شده است، در این مدل استخوان‌ها، عصب‌ها یا عضلاتی که باعث انحنای ستون فقرات میشوند مشکل خاصی ندارند.
انحراف مادرزادی ستون فقرات
در گروهی دیگر از افراد از بدو تولد مهره های کمر به درستی شکل نگرفته است، در نتیجه زمانی که در حال رشد می باشند این مهره ها به خوبی رشد نمی کنند و با رشد ناصحیح موجب ابتلا به اسکولیوز می شوند.
اسکولیوز عصبی عضلانی
داشتن مشکلاتی در سیستم در سیستم عصبی یا عضلانی مانند داشتن فلج مغزی، دیستروفی عضلانی و یا کیست نخاعی موجب این نوع از انحراف می شود.
اسکولیوز سندرمیک
کسانی که به سندروم های عضلانی مثل مارفان، نوروفیبروماتوز و … است به انحراف ستون فقرات مبتلا شوند.
اسکولیوز تحلیلی یا دیژنراتیو
تحلیل دیسک ها و مفاصل در ستون فقرات ممکن است باعث ایجاد انحراف در ستون فقرات شوند. معمولاً این نوع انحراف در افراد سالمند دیده می شود.
اسکولیوز تراماتیک
شکستگی ستون فقرات یا آسیب دیدگی های نخاعی باعث ابتلا به این نوع انحراف در ستون فقرات می شوند.
علائم و نشانه های انحراف در ستون فقرات
علت کج شدن بدن به سمت راست
زمانی که این عارضه در فردی رخ داده باشد، با علائم و نشانه هایی همراه است. البته لازم است بدانید برای تشخیص درست نیاز به مراجعه به یک پزشک متخصص دارید و نمی توانید تنها با این علائم به وجود این انحراف پی ببرید. این علائم به شرح زیر می باشد:
- عدم تعادل در راه رفتن
- شانه های غیر متقارن
- در فرد مبتلا به انحراف ستون فقرات یک شانه از شانه دیگر برجسته تر نشان می دهد.
- کمر شکل پستی بلندی دارد
- تفاوت معناداری در بین ظاهر بافت پوستی در ناحیه ستون فقرات وجود دارد
- برامدگی دنده ها در یک طرف سینه
- بیرون بودن سر از ناحیه ستون فقرات به طوری که سر می تواند از چپ یا راست انحرافی به بیرون داشته باشد
- شکل باسن نامتقارن و نامساوی است و طرف دیگری از باسن بلندتر است.
مقالات مرتبط: علل و علائم کمر درد التهابی
دلایل بروز انحراف در ستون فقرات
علت کج شدن بدن به سمت چپ
علت بروز انحراف ستون فقرات در بزرگسالان بسیار نامشخص است، در افراد مسن این عارضه عموما به دلیل فرسایش استخوان ها می باشد. با توجه به نظریه پزشکان، 80 درصد از افرادی که به انحراف ستون فقرات دچار شده اند، دلیل مشخصی برای ان وجود ندارد، اما به طور کل علت کج شدن بدن به سمت راست یا چپ مربوط به موارد زیر است:
- ژنتیک: طی تحقیقات انجام شده انتظار می رود که حداقل یک ژن در ابتلا به اسکولیوز نقش داشته باشد.
- طول پاها: اگر یکی از پاها بلند تر از دیگری باشد احتمال شخص به این عارضه افزایش می یابد.
- مادرزادی: این مورد به ندرت رخ می دهد، اما برخی از افراد از زمان به دنیا آمدن به شکل گیری غیر طبیعی ستون فقرات دچار هستند. نقص های مادرزادی باعث اختلال در رشد استخوان ها و نهایت ان انحراف در ستون فقرات می شود.
- در اثر فشار: یجاد اسیب و عفونت در ستون فقرات در حین ورزش، تصادف، فشارهای سنگین و موارد این چنینی، می تواند یکی دیگر از دلایل بروز این عارضه باشد.
- کمر درد های عصبی و ماهیچه ای مانند دیستروفی عضلانی و فلج مغزی از جمله دلایل بروز این عارضه است که به روی ماهیچه ها اثر می گذارد و نتیجه ان ایجاد این اسیب در ستون فقرات است.
سایر علل: قرار گرفتن بدن در وضعیت های نامناسب در هنگان نشستن و ایستادن، حمل اشیا سنگین، استفاده نامناسب از کوله پشتی و ..
به این ترتیب هر صورت بروز هر یک از این دلایل، بهتر است که سریعا به پزشک متخصص در این زمینه مراجعه کنید تا پزشک روش های تشخیصی را برای بیماری فرد مورد نظر به کار ببرد. تا بتوانید برای درمان اقدام نمائید.
درمان اسکولیوز (انحراف ستون فقرات)
درمان انحراف ستون فقرات در بزرگسالان
روش های درمانی بسیاری برای انحراف ستون فقرات وجود دارد که با توجه به شدت عارضه شما می توان از آن ها استفاده کرد، معمولا زمانی که شما به کلینیک تخصصی ستون فقرات مراجعه می کنید در ابتدا از روش های درمانی جزئی و دارو درمانی استفاده می کند، اما در صورتی که روش های ساده بر روی شما جواب گو نباشد، در این شرایط پزشک متخصص به سراغ روش جراحی می رود.
بریس برای انحراف ستون فقرات در کودکان
استفاده از این روش بیشتر به درد کودکان می خورد، در کودکان با توجه به این که اسکللت و استخوان بندی فرد به طور کامل شکل نگرفته است، استفاده از بریس می تواند کارساز باشد. اما در مورد بزرگسالان این روش نتیجه بخش نمی باشد.
فیزیوتراپی
انجام فیزیوتراپی، ورزش و حرکات اصلاحی، بخش بسیار مهمی از برنامه‌ی درمانی اسکولیوز است. متخصص فیزیوتراپی می تواند یک برنامه ورزشی مناسب برای صاف شدن ستون فقرات شما برنامه ریزی کند که به کمک آن هم درد شما کاهش یابد و هم از شدت یافتن عارضه جلوگیری کنید.
ورزش مناسب انحراف ستون فقرات
انجام حرکات ورزشی و فیزیوتراپی یکی از برنامه های مهم برای درمان اسکولیوز می باشد، درمان اسکولیوز خفیف با ورزش امکان پذیر است؛ اما شما باید مطابق با یک برنامه ورزشی خوب پیش بروید تا علاوه بر تسکین درد موجب قوام عضلات کمری شود. توصیه های زیر می تواند در این راه به شما کمک کند:
- داستن سطح فعالیت بالا به طور مداوم
- انجام دادن تمرینات کششی به صورت روزانه و کشیدن نفس عمیق در زمان انجام فعالیت های ورزشی
- یادگیری شیوه صحیح حرکات و قرار دادن بدن در فرم درست
- انجام ورزش های سبک و کم فشار
حرکات ورزشی اسکولیوز:
- شیب لگن
- کشش چرخشی نشسته
- حرکات کششی گربه
- تمرین پلانک
- تمرین با وزنه
دارو درمانی
علاوه بر استفاده از درمان های فیزیکی شما می توانید با مصرف داروهای مکمل به تقویت استخوان های بدن نیز کمک کنید. توجه داشته باشید که شما نباید به صورت سرخورد اقدام به مصرف دارو نمایید و حتما باید زیر نظر پزشک عمل کنید.
تزریق
تزریق کورتیکواستروئید که یک روش کم تهاجمی می باشد سبب می شود تورم موجود بین اعصاب نخاعی کاهش یابد و در نتیجه درد بیمار کم می شود.
ماساژ
ببمارانی که از ناهنجاری شکلی ستون فقرات رنج می‌برند می‌توانند از مزایای ماساژ بافت به منظور رفع گرفتگی عضلانی، کشش برای عصب‌های فشرده شده یا امواج فراصوت برای عضلات منقبض شده بهره مند شوند
درمان قطعی انحراف ستون فقرات
درمان قطعی انحراف ستون فقرات
همان طور که گفتیم جراجی جزو گزینه های درمانی آخری می باشد که توسط پزشک ارائه می شود، به صورت کلی در موارد زیر جراحی پیشنهاد می شود:
- درد شدید: بیشتر از 80 درصد جراحی هایی که برای درمان اسکولیوز انجام می شود به این دلیل است که درد بیمار کمتر شود، جراحی عموما برای بزرگسالان استفاده می شود.
- شدت یافتن انحراف: اگر انحراف ستون فقرات بیشتر از 40 درجه باشد احتمالا جراحی تنها گزینه درمانی می باشد.
- جراحی به دلیل زیبایی: برخی از افراد علی رغم وجود داشتن سایر روش های درمانی جراحی را انتخاب می کنند تا ظاهری زیبا در کمر ایجاد شود.
اما اگر به دنبال درمان قطعی انحراف ستون فقرات هستید باید بگوییم که تنها راه حل شما عمل جراحی انحراف ستون فقرات می باشد.
یکی از رایج ترین روش های جراحی برای اصلاح ستون فقرات، با توجه به میزان و شدت این انحراف، جوش دادن مهره ها به یکدیگر می باشد. در واقع این جراحی با هدف دستیابی به ارتفاع مورد نیاز و از بین بردن تنگی ایجاد شد در بین ستون فقرات انجام می شود و در نهایت مهره ها در جایگاه درستی قرار می گیرند و تنظیم می شوند.
همچنین بخوانید: عوارض جراحی ستون فقرات چیست؟
جراحی اصلاحی کجی ستون فقرات
جراحی اصلاح انحراف در ستون فقرات یکی از پیچیده ترین جراحی ها می باشد که تقریبا 5 الی 6 ساعت طول می کشد.
برای آشنایی با چگونگی انجام این عملی می توانید ویدیو زیر را تماشا کنید.
پیشگیری از انحراف بدن
همان طور که گفتیم گاهی ممکن است این عارضه به صورت مادر زادی باشد و کودک از بدو به دنیا آمدن به انحراف مهره های کمر دچار باشد، اما اگر چنین نباشد برای جلوگیری از آن شما باید فعالیت های روزمره خود را افزایش دهید و برنامه تمرینی صحیحی در ورزش های خود استفاده کنید.
تا حد امکان از بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید و سعی بر این داشته باشید که راه رفتن خود را اصلاح کنید.
سخن پایانی
امیدواریم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد و توانسته باشیم شما را به خوبی با اسکولیوز و کج شدن ستون فقرات آشنا نماییم. در صورتی که سوالی در این مورد در ذهن شما باقی مانده است و ما فراموش کرده ایم به آن اشاره کنیم در قسمت نظرات برای ما بیان کنید.
منبع: mayfieldclinic.com
درباره متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
دکتر هدی جزایری متخصصی برجسته در زمینه طب فیزیکی و توانبخشی هستند که با سال‌ها تجربه و تعهد به بیماران خود، خدمات جامعی را در جهت ارتقای سلامت و بهبود کیفیت زندگی آنها ارائه می‌کنند. ایشان در کلینیک خانه درد مشغول به فعالیت بوده و با تکیه بر دانش و مهارت خود، طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها و مشکلات مربوط به سیستم عضلانی-اسکلتی را درمان می‌کنند.
